Tác hại từ khói thuốc lá
Trước hết chúng ta cần hiểu: Thuốc lá là gì ? Theo Website Y khoa Việt Nam: Thuốc lá là một loại cây có độc, nhất là những lá già. Người ta đã thấy người lớn chết do dùng khoảng 15-20 gam thuốc lá dưới dạng thuốc nước để thụt tháo đại trực tràng. Trẻ con chỉ cần uống một vài gam sẽ tử vong.
Trong bài “Vệ sinh hô hấp”- sinh học 8: khói thuốc lá có chứa những chất độc hại là nguyên nhân chính gây hại cho sức khỏe con người và môi trường. Trong khói thuốc lá chứa hơn 4000 loại hóa chất. Trong đó có hơn 200 loại có hại cho sức khỏe, bao gồm các chất gây nghiện và các chất độc được chia ra làm 4 nhóm chính :
- Nicotine: Trong 1 điếu thuốc có chứa khoảng 1-3 mg Nicotine là một chất gây nghiện và rất độc. Nicotine làm tê liệt lớp lông rung phế quản, giảm hiệu quả lọc sạch không khí. Hút thuốc lá đưa nicotine một cách nhanh chóng đến não trong vòng 10 giây sau khi hít vào.
Nicotin sử dụng ở liều thấp, tạo ra sự sảng khoái nhẹ nhàng, làm dịu cơn đói và bớt mỏi mệt. Sau khi hút chỉ cần vài giây khói thuốc dẫn vào phổi, chúng ta sẽ cảm nhận được những kích thích của chất Nicotin lên hệ thần kinh trung ương và lên toàn cơ thể. Một số vùng có những thụ thể tiếp nhận Nicotin ở não, người hút có thể thấy trí óc sáng suốt và làm việc hiệu quả cao hoặc trong những lúc căng thẳng, lo âu, thuốc lá có thể làm cho con người hút cảm thấy thư giãn và bình tĩnh hơn. Nicotin tác động làm tăng các chất dẫn truyền thần kinh trung gian và các nội tiết tố tham dự vào chức năng kháng lại các stress của cơ thể. Tuy nhiên trên thực tế nếu chúng ta càng hút nhiều, cơ thể bị kích thích tiết các chất nội tiết tố liên tục cho đến khi chất này bị cạn kiệt, lúc ấy thay vì có cảm giác sảng khoái, người bệnh lại mệt mỏi hơn khó tập trung, tư tưởng cáu gắt và suy sụp tinh thần mau chóng. Nhưng những người nghiện thuốc lá lại không ý thức được vấn đề này, khi họ hút mà không thấy sảng khoái thì lại có khuynh hướng tăng liều, nên càng lúc càng nghiện nặng hơn và phải gánh chịu những hậu quả tồi tệ. Nếu dùng lâu dài sẽ gây lệ thuộc và độc hại cho cơ thể, có thể gây ung thư phổi, liều cao sẽ gây chết người.
- Cacbon oxit (khí CO): khí CO cũng là thành phần trong khói thuốc lá. Trong 1 điếu thuốc có chứa khoảng 20 ml CO, đây là một chất ngăn cản sự vận chuyển ô xi trong máu, chiếm chỗ Oxi trong máu, làm giảm hiệu quả hô hấp, làm cho người hít phải bị suy hô hấp, về lâu dài sẽ làm cho tình trạng bệnh lí trầm trọng thêm, có thể gây chết (Theo sách Sinh học 8).
- Các chất gây kích thích: (andehyt, axit, phenol…) gây viêm phế quản, gây rối loạn thông khí và nguy hiểm nhất là các chất gây ung thư… Các phần tử nhỏ trong khói thuốc lá chứa nhiều chất kích thích dạng khí hoặc dạng hạt nhỏ. Các chất kích thích này gây nên các thay đổi cấu trúc của niêm mạc phế quản dẫn đến tăng sinh các tuyến phế quản, các tế bào tiết chất nhầy làm giảm hiệu quả lọc của lông rung phế quản…
- Các chất gây ung thư: Trong thuốc lá có trên 40 chất, trong số đó gồm cả các hợp chất thơm có vòng như Benzopyrene có tính chất gây ung thư. Các hóa chất này tác động lên tế bào bề mặt của đường hô hấp gây nên tình trạng viêm mãn tính, phá hủy tổ chức, biến đổi tế bào dẫn đến dị sản, loạn sản rồi ác tính hóa thành các bệnh ung thư.
Theo bài Ôn dịch thuốc lá - kiến thức môn Ngữ văn 8 “Nó lây lan, len lỏi vào mọi người, nó gặm nhấm dần sự sống của loài người”. Thật vậy, nó sẽ âm ĩ, tác hại của nó tích trữ lâu ngày trong cơ thể chúng ta đến một lúc nào đó sẽ bùng phát ra như nham thạch của núi lửa trào dâng vậy.
Cũng theo Website Y khoa Việt Nam: Người trực tiếp hút thuốc lá sẽ đối mặt với các nguy cơ bệnh lí sau:
• Bệnh lí ở hệ hô hấp :
+ Bệnh lí ở đường hô hấp trên: viêm mũi, viêm họng mạn tính, viêm thanh quản, ung thư xoang hàm, ung thư vòm họng, thanh quản.
+ Bệnh lí ở đường hô hấp dưới: Hen suyễn, ung thư phế quản.
+ Bệnh lí phổi: Viêm phổi, dãn phế nang, ung thư phổi.
• Bệnh lí hệ tuần hoàn máu: Bệnh xơ vữa động mạch, bệnh động mạch vành, bệnh thuyên tắc động mạch, tai biến mạch máu não.
• Ung thư các cơ quan khác: Ung thư môi, thanh quản, thực quản, bàng quan, cổ tử cung…
• Hút thuốc lá còn làm suy giảm chức năng sinh sản của người sử dụng thuốc lá, ảnh hưởng đến chất lượng giống nòi…
• Ngoài ra, người hút thuốc lá sẽ phải tốn một khoảng tiền không nhỏ hằng ngày cho chứng nghiện hút của mình, hiện nay thuốc lá có giá khoảng 20 000 đ/1gói, nếu mỗi ngày khoảng hai gói thì tốn khoảng 40 000đ/ngày - một khoảng tiền không nhỏ với những người công nhân, nông dân, tăng thêm gánh nặng kinh tế lên gia đình, xã hội. Ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, đến chất lượng cuộc sống của từng gia đình, của cộng đồng.
Người hút thuốc lá nơi công cộng còn vi phạm kỉ luật, pháp luật và bị xử phạt ở nhiều mức độ.
Tóm lại, hút thuốc lá là “tự thiêu” chính mình.
Hút thuốc lá không những gây hại cho bản thân mà còn gây hại cho mọi người xung quanh vì bị hít phải lượng khói thừa mà người hút thải ra - hút thuốc lá thụ động. Những người không hút thuốc lá nhưng lại phải chung sống hay làm việc trong môi trường có người nghiện thuốc lá, đặc biệt là đối tượng trẻ em, người già yếu, phụ nữ có nguy cơ bị bệnh cao. Những người công nhân làm trong các nhà máy sản xuất thuốc lá cũng bị những nguy cơ tương tự.
+ Đối với người lớn : Gây ung thư phổi và các bệnh khác
+ Đối với trẻ em: Rất dễ cảm nhiễm với khói thuốc lá nên dễ bị viêm phế quản, viêm mạn tính với những đợt cấp, bệnh lí về tai - mũi - họng, nhức dầu…